GLORİKLİ GARİ AŞI

Sevgili LAMA'nın ev sahipliğini yaptığı bu ayki etkinliğin konusu çorbalar. Türk mutfağında önemli bir yer tutan bu konuyu seçtiği için sevgili LAMA'yı kutluyor evsahipliğinde ona kolaylıklar dileyip teşekkür ediyorum.

Yaz kış soframızdan hiç eksik etmediğim ve tüm ev halkının çok sevdiği çorbalar etkinliğine kışa uygun bir çeşidi olan bu yöresel çorba ile katılmak istedim. Geçtiğimiz günlerde sevgili Gül'ün(Damak tadı)bloğunda onlara bir komşularının verdiğini söylediği bu çorbanın fotoğrafını görünce yapmak için Mersin'de oturan ortanca kardeşimin yanında olan annemin dönmesini bekledim.Bekledim diyorum, çünkü yöresel bir çorba olan bu yemeği bizlere hep annem yapardı. Bitlis mutfağının en güzel örneklerinden olan bu çorbanın yapımını genel olarak biliyordum ancak hiç tek başıma yapmamış ve ölçülerini de tam olarak bilmiyordum.

Yapımı zor değil ancak içerdiği malzemelerin çeşitliliği ve birkaç ön pişirme işlemine tabi tutularak hazırlanması bir hayli zamana ihtiyaç duyulmasına neden olmaktadır. Herşeye karşın ekşili lezzetleri sevenlerin mutlaka denemesi gerektiğini düşündüğüm çok besleyici, doyurucu ve lezzetli bu çorba bizim evde

çok sevilerek yenir, adeta bayram edilir. Hatta çocuklarım adını da kusursuz çorba olarak değiştirerek beğenilerini ortaya koymuşlardır. LAMA etkinlik için çorbalar konusunu seçerken bebeklerin de bundan faydalanabileceğini söylemişti.Taneli bir çorba olduğundan dolayı bebeklere belki doğrudan verilemese de süt veren annelerine çok faydalı olacağını düşünüyorum.

Bu çorbayı seçmemdeki nedenlerden biri kayıt altına almak olduğu gibi bir diğeri de yine Bitlis yemeklerinden olan katıklı dolmayı yazdığımda hiç ummadığım arkadaşlarımdan almış olduğum yorumlardı.Umarım benim gibi olan, tadını bilip de yapımını bilmeyen arkadaşlarımın işine yarar bu tarif.

Sözü daha fazla uzatmadan çorbanın malzemelerini sayarak tarife geçeyim.

MALZEMELER

1) 250 gr. aşürelik buğday

2) 2 su bardağı haşlanmış nohut

3) 500 gr kemikli parça et ve suyu

4) 1 su bardağı tane sumak

5) 1/2 kg. temizlenmiş doğranmış ıspanak (orijinalinde gari denen bir ot kullanılmakta ancak bu ot bulunmadığından ıspanak da aynı işi görmektedir)

6) Tuz, kırmızı pul biber

7) 1 büyük kuru soğan

8) 1 yemek kaşığı biber veya domates salçası

KÖFTE (GLORİK) MALZEMELERİ

1) 250 gr. kıyma

2) 2 su bardağı ince köftelik bulgur

3) 1 yumurta

4) Tuz, karabiber ve kırmızı pul biber

YAPILIŞI

1) Bir gece önceden ıslatılan buğday ve nohut ayrı ayrı tencerelerde pişirilir.

2) Kemikli parça et (kuşbaşı et de olabilir) düdüklü tencerede pişirilir ve kemiklerinden ayıklanır.

3) Sumak yıkandıktan sonra bir tencereye konur ve üzerine 4-5 bardak su ilave edilerek kısık ateşte su kaynamaya başlayana kadar haşlanır. Kaynama başlayınca ocak kapatılır ve haşlanan sumaklar ekşisini iyice versin diye o suyun içinde bekletilir. Kaynama başlar başlamaz ocak kapatılmazsa suyu acılaşır.Bu da çorbanın lezzetini bozar. Bunu da püf noktası olarak söylemek isterim.

Bütün bu işlemler yapıldıktan sonra büyük bir tencereye iki üç kaşık yağ, salça konur (Bizim etimiz yağlı olduğu için yağ ilave etmedim, etin yağı yeterli geldi) ve doğranmış olan soğanlar onun üzerine de sırasıyla haşlanmış nohut, buğday, et ve etsuyu ilave edilerek ocağa konur ve orta ısıda yavaş yavaş pişmeye bırakılır.

Şimdi de bekletilen sumaklar tel süzgeçten süzülerek suyu da çorba tenceresine ilave edilir. (bu arada şunu da söylemeden geçemeyeceğim. Sevgili Ev Cini'nin son gönderisi nin adı 'sumak üzerine güzelleme'. Yemeklere enfes lezzet veren sumağın özelliklerini öğrenmek isteyen arkadaşlarımın bu bloğu ziyaret etmesini öneririm)

Ağır ağır kaynayan çorbanın buğdayları özleşmeye başlayınca bu kez de yıkanmış doğranmış ıspanaklar tencereye ilave edilir ve tencerenin ağzı açık olarak pişmeye bırakılır.Ispanaklar konmadan önce rengi çok hoş kırmızı olan çorbamızın rengi ıspanak ilavesi ile değişecektir. Ama lezzetinden hiç bir şey kaybetmeyeceğine emin olabilirsiniz.Ispanaklar çok kısa sürede pişecek ve çorba sunuma hazır hale gelecektir. Suyu veya ekşisi az gelirse haşlanmış olan ama atmadığınız sumakların üzerine tekrar su alıp yine kaynayıncaya kadar ısıtıp beklettiğiniz suyu ilave edebilirsiniz. Biz çok ekşi sevdiğimizden sumağını biraz daha bol koyuyoruz. Eğer yine de az gelirse bir limonun da suyunu ilave ediyoruz.

Ancak, yemeğe adını veren başka bir şey var ki o olmazsa bu çorbayı hep eksik hissederiz. Glorik; yani köfteleri.

Bunun için de yukarıda saydığım köfte melzemelerini bir kapta azar azar su ilavesi ile iyice sakız gibi olana dek yoğurup minik toplar yapıp ıspanaklar piştikten sonra tencereye ilave edip pişmesi sağlanır. Tuzu ve biberi de ilave edildikten sonra çorbamız servise hazırdır.

Biz cuma günü bu ölçülerin iki katı ölçülerde pişirdiğimiz bu çorbanın yanında başka bir yemek yemeyiz. Evdekilerin hepsi çok sevdiğinden ikişer tabaktan az yediğinde midesi doysa bile gözü aç olarak kalkar masadan. Gerçekten de içinde eti, sebzesi, buğdayı, nohutu ve ekşisiyle tam bir menü gibidir. Başka hiç bir yemeğe ihtiyaç hissettirmeyecek olan bu çorbayı sumak bulabilecek olan ve ekşi lezzetleri seven arkadaşlarıma öneririm. Ya da rtık öğrendim ve kayıt altına da aldım ya bize buyurup yiyebilirler.

Herkese afiyet olsun der güzel bir hafta dilerim.